Zespół Szkół w Paczkowie
Godło Orła Białego

Wady artykulacyjne

WADY ARTYKULACYJNE

               Dzieci sześcioletnie powinny wymawiać prawidłowo wszystkie głoski i budować zdania logiczne, poprawne pod względem gramatyki i składni oraz akcentu, rytmu i melodii. Badania wykazują jednak, że co czwarte dziecko wadliwie wymawia podstawowe dźwięki mowy. Nie każde jednak odstępstwo od ogólnopolskiej normy wymawianiowej jest wadą wymowy. Do wad nie zaliczamy m.in. nieprawidłowości artykulacyjnych wynikających z nieukończonego rozwoju mowy (do 5 roku życia), wymowy gwarowej oraz błędów wymowy (potrafimy je sami skorygować).

NIEZAKOŃCZONY ROZWÓJ MOWY

Stwierdzamy, gdy dziecko do końca 5 roku życia dokonuje substytucji (zamiany) głosek, ale w obszarze głosek języka polskiego np. głoska „sz” jest zastępowana przez głoskę „s”, głoska „cz” jest zastępowana przez głoskę „c”. Pięcioletnie dziecko ma prawo opuszczać, przestawiać i zamieniać głoski na łatwiejsze, ale nie może (bez względu na wiek) ich deformować, czyli zniekształcać, np. wymawiać międzyzębowo, bocznie, welarnie.

OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY

Możemy stwierdzić, gdy dziecko powyżej 5 roku życia dokonuje substytucji (zamiany) głosek, ale wciąż są to zamiany w obrębie głosek języka polskiego.

               Największą grupę wad wymowy na etapie nauczania początkowego stanowią wady artykulacyjne zwane dyslalią. Jest to nieprawidłowość w wymawianiu jednej, wielu, a nawet niemal wszystkich głosek od razu. Wymowa jest wtedy niewyraźna, mało zrozumiała, aż do bełkotu.

 

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY WAD WYMOWY

Są to nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu narządów artykulacyjnych lub zaburzenia słuchu fonematycznego.

Mogą być związane z budową aparatu mowy dziecka:

– niska sprawność ruchowa narządów artykulacyjnych (języka, warg, podniebienia miękkiego);

– wady zgryzu i anomalie zębowe (wymowa międzyzębowa);

– upośledzenie słuchu fizjologicznego (zaburzenia artykulacji, melodii, intonacji, elizje);

– nieprawidłowa budowa aparatu mowy (rozszczep podniebienia, warg, zbyt duży lub mały język, skrócone wędzidełko);

– przerost trzeciego migdałka (nosowanie, wymowa międzyzębowa);

– dysfunkcja słuchu fonematycznego (odpowiadającego za procesy analizy i syntezy słuchowej).

 

Do czynników środowiskowych (tkwiących w rodzinie) należą:

– mówienie do dziecka językiem nianiek (spieszczanie);

– nadmierny rygoryzm lub liberalizm, co do mowy dziecka;

– ograniczone kontakty z matką do 2 roku życia

– zaniedbania zdrowotne matki w ciąży (niedożywienie, używki);

– niewłaściwa atmosfera rodzinna;

– nieprawidłowe wzorce wymowy w domu;

– brak okazji do rozwijania mowy (rozmowy, czytanie książek, oglądanie ilustracji, gry językowe).

A ponadto:

– nieprawidłowy sposób żywienia i rodzaj pokarmów spożywanych przez dzieci

– zbyt długie stosowanie smoczka

– przedłużone karmienie butelką

– jedzenie przetworzonych, zmiksowanych pokarmów,

– nawyk oddychania przez usta, niedomykanie warg , (u dzieci z alergią, z częstymi infekcjami, z trzecim migdałkiem)

– niezakończony proces formowania się lateralizacji stronnej.

– przetwarzanie dźwięków mowy według strategii prawopółkulowych: nadmierna stymulacja obrazem, dziecko posługuje się zniekształconym językiem postaci z bajek, co spowodowane jest zbyt długim oglądaniem telewizji

 

Jakie skutki powodują wady wymowy?

  •  W znacznym stopniu utrudniają osiąganie sukcesów w szkole.
  •  Kłopoty w nauce czytania i pisania (agramatyzmy, nieprawidłowa budowa zdań, uporczywe literowanie, kłopoty z łączeniem liter i głosek w wyrazy, z przejściem od głoskowania do czytania sylabami i wyrazami, opuszczanie, przestawianie lub dodawanie różnych głosek i sylab, zamienianie wyrazów o podobnym brzmieniu; w pisaniu kłopoty z posługiwaniem się dwuznakami, spółgłoskami miękkimi, dźwięcznymi i bezdźwięcznymi, końcówkami fonetycznymi –ą -om, inne).
  • Zaburzenia osobowości (poczucie niższej wartości, osamotnienia, stany lękowe np. lęk przed wypowiadaniem się, nerwowość, unikanie kontaktów z gośćmi, rówieśnikami).
  •  Osłabiają wydolność umysłową dziecka i wpływają ujemnie na jego stosunek do nauki, szkoły i kolegów.

 

Szanowni Rodzice na kolejnych stronach naszej zakładki znajdziecie ćwiczenia logopedyczne, które są przyporządkowane danej wadzie wymowy,  z którą zmaga się Wasza pociecha!
Zachęcamy do korzystania z proponowanych ćwiczeń.

Życzymy owocnej pracy!!!

NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE WADY WYMOWY I ZABURZENIA MOWY

 

RABARBAR BARBARY- jak to z głoską ,,r” bywa….

SZUMI I SZELEŚCI – ćwiczymy głoski sz, ż, cz, dż…

JAŚ I MAŁGOSIA – w poszukiwaniu głosek ś, ź, ć, dź…(si, zi, ci, dzi)

LISEK URWISEK I SKRADZIONE JAJO – jak prawidłowo realizować głoski s, z, c, dz…

KAP, KAP, KAPIE WODA Z KRANU DO GARNKA – prawidłowa realizacja głosek k, g, t, d…

MOWA BEZDŹWIĘCZNA